Neden Kış Lastikleri Veya Vakumlu Lastikler?

Orhan GEREDELİOĞLU, Makine Yüksek Mühendisi, Karayolları Genel Müdürlüğü

Kış mevsiminde sürüş şartları oldukça tehlikeli olabilir. Çünkü karlı-buzlu yollarda aracımızın kaymadan güvenli bir şekilde sürülmesi zorlaşacaktır. Kış şartlarında hatırlamamız gereken en önemli şey aracınızı durdurmaktır ve bunu sağlayacak olanda lastiklerdir. Bunun için kış şartlarında lastiklerimizi; yaz ve kış şartlarında kullanılabilen 4 mevsim lastiklere, kış lastiklerine veya ülkemizde vakumlu lastik olarak isimlendirilen kış lastiklerine dönüştürmemiz faydalı olacaktır.

Kar lastikleri veya kış lastikleri olarak isimlendirilen özel tipteki lastikler sırt deseni ve kauçuk yapısı itibari ile karlı ve buzlu yollarda daha iyi bir çekiş özellikleri sağlarlar. Kış lastikleri, lastik yanağına M+S, M&S ya da M/S olarak veya karlı havayı sembolize eden bir sembolle aşağıda görüldüğü gibi sembolize edilir.

Kış lastikleri, imal edildiği kauçuğun kimyasal yapısı itibari ile soğuk havalarda yumuşak kalacak (sertleşmeyecek) şekilde dizayn edilmiştir.

Ülkemizde vakumlu lastik olarak isimlendirilen kış lastikleri: Yandaki şekilde görüldüğü gibi, lastiğin sırtı boyunca çepeçevre yerleştirilen bloklar (dişler) üzerine diş dibine kadar uzanan yüzlerce kılcal kanal açılarak üretilirler. Bu kanallar sürüş esnasında tekerleğin hareketi ile açılıp kapanarak lastiğin yola vakum yapmasını ve lastiğin yola daha iyi tutunmasını sağlamaktadır. ayrıca her bir bloğun açılıpkapanması sayesinde lastiğin yola temas yüzeyi artmaktadır.

Kış lastikleri soğuk havalarda fazla sertleşmeyen bir yapıya sahip oldukları için yaz mevsiminde ortaya çıkacak yüksek sıcaklıkların etkisi ile çok fazla yumuşarlar. Dolayısı ile bu lastikleri yüksek sıcaklıklarda yaz lastikleri ile değiştirmezsek lastiklerimiz hızla aşınacaktır.

4 mevsim (All Seasons) lastiklerde lastik yanağına konan işaretle bu dizayn grubunda gösterilmesine rağmen kış lastikleri ile aynı seviyede bir çekiş ve performans sağlayamazlar. Ancak bu lastikleri, sıcak havalarda fazla sertleşmeyen bir yapıya sahip olmaları nedeni ile yaz-kış (4 mevsim) kullanabiliriz.

Kış şartlarında bu kadar üst düzeyde performans sağlayan bu lastikler aşırı sırt hareketleri nedeni ile özellikle kuru yollarda sessiz çalışma ve yüksek performans özellikleri düşüktür. Bunun yanında kauçuğun yumuşaması ve lastiğin yola vakum yapması nedeni ile yuvarlanma direnci yüksektir. Dolayısı ile vakumlu tip kış lastikleri aracın yakıt sarfiyatını önemli ölçüde artırırlar. Bir başka deyişle kış lastikleri kullanmamız durumunda bu lastikleri kış mevsiminin bitmesiyle beraber yaz lastikleri ile değiştirmemiz gerekir.

Kaynaklar
[1] Michelinman.com, Michelin WEB, 2003.
[2] Geredelioğlu Orhan, STB Avrupa Birliği Lastikler Alt Komitesi Kararları, 2003.
[3] Geredelioğlu Orhan, Araç Lastikleri Teknolojisi ve Karayollarından İstatistiki sonuçlar, 1998.
[4] rma.org, Rubber Manufacturers Association WEB, 2003.

Yapı Dünyası Dergisi 2011 Sayı: 178 de yayınlanmıştır.