Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Değişikliği

(12.06.2002 Tarihli ve 2002/4390 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı İle Yürürlüğe Konulan ve 26.07.2003 Tarih ve 24827 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanan)

Mahmut KÜÇÜK, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı
Celalettin KIRBAŞ, Şube Müdür V.

“Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” 7126 Sayılı Sivil Savunma Kanunu’nun Ek 9 uncu maddesine göre İçişleri Bakanlığı ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca müştereken hazırlanarak, 12.06.2002 tarih ve 2002/4390 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile kararlaştırılmış, 26 Temmuz 2002 tarih ve 24827 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yayımlandığı ve yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 yılı aşkın bir süredir uygulamada bulunan mevcut yönetmeliğin uygulanması aşamasında, aşağıda belirtilen nedenlerle değişiklik yapılması zorunlu hale gelmiştir.

a) Yangından korunma sistem ve ekipmanlarındaki teknolojik gelişmelerin dikkate alınması.

b) Yapı malzemeleri, yangından korunma malzemeleri ve ekipmanlarındaki teknolojik gelişmeler doğrultusunda Yapı Malzemeleri Yönetmeliği kapsamında malzemelerin yanıcılık sınıfları olarak tüm Avrupa Ülkelerinde uygulanan ulusal sınıflar yerine ortak Avrupa Sınıflarına geçilmesi ve yangından korunma malzemeleri (söndürme, algılama sistemleri vb.) ile ilgili olarak da pek çok uyumlaştırılmış EN standartlarının yayımlanması.

c) Mevcut binalarda, 3 ile 5 yıl içerisinde alınması istenen tedbirlerin uygulanma zorluğu ve bu konuda yönetmelikte net, belirleyici ve uygulanabilir hükümlere ihtiyaç olması.

d) Yönetmelik dilinin tereddüt oluşturmayacak şekilde daha anlaşılabilir olması ile tanım ve ifadelerin uygulamaya yönelik olarak düzenlenmesi.

Yönetmeliğin değişiklik çalışmalarını gerçekleştirmek üzere, 15 Temmuz 2005 tarih ve 525 sayılı Makam Olur’u ile Bakanlığımızın değişik birimleri ile İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü, İstanbul Teknik Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesinin teknik ve uzman temsilcilerinden oluşan bir komisyon oluşturulmuştur.

Yönetmelik hazırlığında, temel olarak, öncelikle mimari tasarım, malzeme seçimi ve uygulaması kapsamında pasif önlemlerin, bu önlemlerin yetmediği veya yeterli olmadığı durumlarda mekanik ve elektronik önlemlerin alınması genel prensiplerinden hareket edilmiştir.

Oluşturulan komisyon tarafından hazırlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik taslağında genel olarak aşağıdaki hususlar doğrultusunda düzenlemelere gidilmiştir.

a) Yönetmelik hükümlerinin anlaşılır hale getirilmesi için, maddelerde yer alan ayrıntılardan kaçınılmış, anlaşılır ifadeler kullanılarak farklı meslek disiplinleri tarafından ortak kullanılan yönetmeliğin tümü üzerinde bir bütünlük sağlanmaya çalışılmıştır.

b) Tanımlar ve bina kullanım sınıfları yeniden düzenlenmiştir.

c) Uygulama ve Denetime yönelik olarak kullanıcıya kolaylık sağlaması bakımından, Yönetmelik hükümlerinin binalara tatbik edilmesini kolaylaştırıcı uygulama tabloları oluşturulmuştur.

d) Yönetmelikte yer alan yapı malzemeleri ile ilgili hükümlerde, Yapı Malzemeleri Yönetmeliğine uygun olarak gerekli değişiklikler yapılmıştır (TSE tarafından Uyumlaştırılmış Avrupa standartlarına atıfta bulunulmuş, Avrupa Yangın Sınıfları ile Ulusal Yangın Sınıflarının bir arada kullanılmasına imkân verecek karşılaştırmalı tablolara yer verilmiş, binalarda yapı elemanlarından istenen yangına dayanım süreleri ile ilgili olarak tablolar ilave edilmiştir).

e) Halihazırda Yönetmeliğin tüm hükümlerinin mevcut binalara uygulanması, binaların taşıyıcı sistemini olumsuz yönde etkilemesi ve bina maliyetini aşırı artırması gibi nedenlerle Yönetmelikte verilen süreler içerisinde uygulanması mümkün olamamıştır. Bu nedenle Değişiklik Taslağında, Yönetmeliğin mevcut binalara uygulanabilecek olan maddeleri yeniden düzenlenerek, mevcut binalara uygulanabilir hükümler getirilmiş ve Yönetmeliğe yeni bir Kısım olarak ilave edilmiştir.

Yönetmelik hazırlığında, ülkemizde başta güvenlik ve çalışma koşullarına ilişkin yasal düzenlemeler, yönetmelikler. ve standartlar ile dünya da bu konuda örnek alınabilen ABD’nin NFPA, İngiltere BS ve Singapur yönetmelikleri faydalanma aşamasında örnek alınan uluslar arası kaynakları teşkil etmiştir.

Ancak, bu kaynakların doğrudan kullanımı yerine ülkemizin yangın ve güvenliği açısından oluşan mevcut kültürü, insan yapısı, sosyal ve ekonomik yapılar göz önüne alınarak ülke şartlarına uyarlanmasına çalışılmıştır.

Bakanlığımız ilgili birimlerinin görüş ve önerileri de alınarak düzenlenen Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağına son şeklinin verilebilmesi için: Yönetmeliğin çok farklı meslek disiplinlerini bünyesinde barındırması, uygulamada ve denetimde yer alan kurumların çeşitliliği ve sayı olarak fazlalığı nedeniyle, ‘Değişiklik Taslağı’ içinde Bakanlıkların, kamu kurum ve kuruluşları ile konuyla ilişkili görülen üretici ve uygulamaya muhatap kurum ve kuruluşların bulunduğu yaklaşık 80 farklı kuruma görüş ve önerileri alınmak üzere gönderilmiştir.

Uygulama ve denetimde etkin görev alan veya yönetmelik değişikliğinden doğrudan ve dolaylı etkilenen tüm kurumların görüşünün alınması ve böylece geniş katılımlı bir mutabakat sağlanmasına çalışılmıştır. Bunun için de, görüş istenecek Kamu kurumları ve mesleki dernekler ve vakıflar, meslek odaları bilinçli bir şekilde tespit edilmiştir.

Yangın Yönetmeliği ile ilgili olan mesleki kamuoyunda Taslak etkin bir şekilde tartışılmış olup, Bakanlığımıza bu kapsamda değişik kurumlardan gelen görüşler içerisinde, kendilerine görüş için yönetmelik taslağı gönderilmemiş olan, ancak; konuyu inceleyerek görüşlerini bildiren kişi ve kurumlar da yer almıştır.

Gelen görüşler, Yangın Komisyonunda görev alan Bakanlığımız elemanları tarafından yaklaşık 1 ay süren bir çalışma ile değerlendirilmiş olup, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ev sahipliğinde 11-17 Aralık 2006 ile 18-22 Nisan 2007 tarihlerinde İstanbul’da yapılmış toplantılarda ve ayrıca ilgili kurum ve kişilerin talepleri ile Bakanlığımızda çeşitli sayıda yapılan görüşmeler sonucunda Yönetmelik Değişikliği görüşmeleri nihai hale getirilmiştir.

Bakanlığımız ve İçişleri Bakanlığımız ile birlikte hazırlanan Yönetmelik Değişikliği Tasarısı metni üzerinde tam mutabakat sağlandıktan sonra Bakanlar Kurulu Kararı alınmak ve Resmî Gazete’de yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmesine karar verilmiştir.