Deprem Güvenli Mimari Tasarım

İnşaat Y. Mühendisi Cahit KOCAMAN / Mimar Ayşe KARAKAYA / Y. Mimar Fulya ŞEN
Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi, Deprem Mühendisliği Şubesi

İlk insanlar dünyayı merkez olarak kabul edip; ay, güneş ve yıldızların dünya etrafında dolaştıklarını zannederlerdi. Dünyanın bir hayvanın boynuzlarında olup hayvan sallandıkça yer sarsıntılarının gerçekleştiğini düşünürlerdi.

Modern bilimde deprem, yeraltındaki enerjinin aniden boşalması ile ortaya çıkan bir olay olarak yer almaktadır. (1)

Başka bir deyişle, “yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayına ‘deprem’ denir”. (2)

Dünyada ve Türkiye’de Deprem
Depremler yeryüzündeki üç ana kuşak üzerinde oluşur:

1. Kuşak (Pasifik Deprem Kuşağı): Şili’den kuzeye doğru Güney Amerika kıyıları, Orta Amerika, Meksika, ABD’nin batı kıyıları ve Alaska’nın güneyinden Aleutian Adaları, Japonya, Filipinler, Yeni Gine, Güney Pasifik Adaları ve Yeni Zelanda’yı içine alan en büyük deprem kuşağıdır. Yeryüzündeki büyük depremlerin %81’i bu kuşak üzerinde gerçekleşir.

2. Kuşak (Alpine): Endonezya’dan başlayıp Himalayalar ve Akdeniz üzerinden Atlantik okyanusuna ulaşan kuşaktır. Yeryüzündeki büyük depremlerin %17’si bu kuşak üzerinde gerçekleşir.

3. Kuşak (Atlantik): Bu kuşak Atlantik Okyanusu ortasında yer alan levha sınırı boyunca uzanır. (3)