Sanayi Binası Taşıyıcı Sistemine Etken Yangın Yüklerinin Hesaplanması

Prof. Dr. Cemal EYYUBOV, Erciyes Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü

Özet: Binaların kapalı alanlarında yangın olduğunda malzemelerin yanması sonucunda oluşan gazlar iç ortamın basıncını büyük ölçüde artırır, buna bağlı olarak patlama oluştuktan sonra ise basınç düşer. Gerekse basıncın artması gerekse de aniden düşmesi bina taşıyıcı sisteminde ilave iç kuvvetleri oluşturur. Ayrıca bina içerisinde farklı elemanlara oturtulan, asılan veya teknik şartlara bağlı olarak birleştirilen (kaplama, yalıtım, anti korozyon vb.) malzemelerden yangın sonrası oluşan atıkların yük taşıyan elemanlara ağırlık olarak etkimesi olabilir. Bu etki sonucunda taşıyıcı veya taşıyıcı olmayan elemanların hasarı veya kopması binanın yangından etkilenmeyen diğer taşıyıcı sistemi elemanlarının da kullanım şartlarına uygun çalışmasını engelleyebilir. Buna bağlı olarak sanayi binası taşıyıcı sistem elemanlarının en kesitlerinin boyutlandırılmasında yangın süresinde ve sonrasında oluşan yüklerin etkisinin göz önüne alınması güncel bir sorundur.

Yangın yükleri ilave yükler sınıfına girer. Aşağıda ST SEV 446-77 şartnamesinde* verilen standartların ilkelerine bağlı olarak tertip olunan yangın yüklerinin hesaba katılabilen değerlerinin hesaplama metodu verilmektedir. Bu yangın yükleri binaların tasarımında hesaplama yükü olarak göz önüne alınabilir.