Beton Yapıların Güvenliğindeki Gelişmeler

Prof. Dr. Ing. Ahmet DURMUŞ, Karadeniz Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü

Özet: Yapı ya da yapı elemanlarını, ekonomik ömürleri boyunca, maruz kalabilecekleri tüm etkilere karşı uygun bir güvenlikle tasarlayıp hesaplamak gerektiği gibi, bu yapıların normal kullanım koşullarını sağlamaları da gerekmektedir. Bu iki özelik ise tasarımlarında kullanılan hesap yöntemleri ile yapımlarında uygulanan denetimlerdeki özene bağlıdır.

Elastisite bağıntılarının belirlenmesinden önce şahsi deneyimlerle yapılan yapılardaki güvenlik derecesi bilinmediğinden maliyetlerinin de uygun olup olmadığı belli değildi. Doğal olarak elastisite bağıntılarının belirlenmesinde bu belirsizlikler önemli bir rol oynamıştır. Elastisite bağıntılarının belirlenmesinden sonra mühendisler çeliğin elastiklik modülünün betonunkine oranına sabit bir değer (n≅15) atfederek, bu bağıntıları betonarmeye de uyguladılar.

Betonarme inşaatlar giderek yaygınlaşmakta ancak 19. yüzyıldan beri tasarımlarında kullanılan elastik hesap yöntemi (emniyet gerilmeleri yöntemi), elemanter bulunduğundan yaklaşık son 30 yıldan beri pek kullanılmamaktadır. Bu makalede betonarme, kısmen ve tam öngerilmeli beton yapıların güvenliklerindeki gelişmeler üzerinde durularak bazı sonuçlara varılmakta ve birtakım öneriler getirilmektedir.