Beton Mukavemet Deneyleri Değerlendirmesi İçin Bir İstatistiksel Çalışma

Hasan DİLBAS / Hüseyin ERKILIÇ / Süleyman SARAYLI, Erciyes Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, 4.Sınıf Öğrencileri
Tefaruk HAKTANIR, Erciyes Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Ögretim Üyesi

Özet: Kayseri’de faaliyet gösteren TSE Belgeli bir hazır beton firmasının, 2007–2009 sürecinde büyük bir toplu konut kooperatifi betonarme binalarına gönderdiği C20/25 sınıfı betondan firma yetkililerinin, kat kalıplarına beton döküldüğü günlerde aldığı 3’erli ve 6’şarlı küp numuneleri uygun kür sonunda, TSE belgeli Klas-1 beton presinde kırılarak 28-günlük beton basınç mukavemetleri ölçülmüştür. Bu değerlerin tamamından oluşan 824 elemanlı 28-günlük mukavemet serisinin istatistiksel analizi yapılarak, test edilen bu numunelerin kitle betonunun sınıfı hakkında değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır.

Giriş: Taşıyıcı betonun malzemeleri, fiziksel ve mekanik özellikleri, ve denetimi hakkında yeterli standart ve yönetmelikler, ülkemizde eski tarihlerden beri var olmasına rağmen, ülke genelinde betonarme betonunun kontrolü maalesef 2000’li yıllara kadar gerektiği biçimde yapılamamıştır. 1999 Kocaeli ve Bolu depremleri sonucunda vuku bulan büyük miktarda can kaybı ve ekonomik kayıp yapı denetiminin önemli ve hayati bir mesele olduğunu somut biçimde tekrar göstermiştir.

Betonarme yapı türü ülkemizde ve dünyada çok yaygınlıkla kullanılmaktadır. Örneğin, Kayseri’deki çoğu 10-15 kat arasında yüksekliği olan konut apartmanlarının tamamı betonarmedir. Betonarme yapılara diğer ilginç bir örnek olarak, Mersin’deki 52 katlı Mertim binası gösterilebilir. Bilindiği gibi, betonarme taşıyıcı elemanların özellikle şiddetli deprem ve fırtına esnasında oluşan ekstra yüklere karşı sağlıklı çalışması için, betonun tasarlanan mukavemette olması, donatı çeliğine kuvvetli aderansının bulunması, ve nihayi göçme vuku bulacaksa, önce çeliğin plastik deformasyon yapması gerekir. Projede tanımlanan sınıftan daha zayıf bir beton, ekstra yüklerde donatı çeliğinden önce ve gevrek biçimde iflas edeceği için taşıyıcı elemanların aniden göçmesine sebep olur ve binada yaşayanlara binayı terketme fırsatı vermez.

Makalenin tamamına Yapı Dünyası Dergisi 2011 Sayı: 178 den ulaşabilirsiniz.