Yoros Kalesi Harçlarının Aderans Özellikleri

Yrd. Doç. Dr. Sedat KURUGÖL
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, MYO Mimari Restorasyon Programı

Özet: Bu çalışmada tarihi Yoros Kalesi’nin (XIII-XIV.yüzyıl) inşasında kullanılmış olan özgün harçların tuğla ve taş malzeme ile olan aderansları incelenmektedir. Bu amaçla kalenin değişik yerlerinden sistemden ayrışarak kopmuş 22 adet çeşitli orijinal tuğla/harç ve taş/harç örnekler toplanmıştır. Bu örnekler prizma ve küp şeklinde kesilmiş ve bunlar üzerinde çekme ve yarmada çekme deneyleri yapılarak aderans gerilmeleri tesbit edilmiştir. Elde edilen değerler 16 harç örnek üzerinde yapılan aynı testler sonucunda elde edilen verilerle karşılaştırılarak harçların kagir malzemeyle aderans özellikleri değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler sonucu yapılan değerlendirmelere göre kalede zayıf bölgelerin dışında özgün durumlarını nispeten korumuş olan harçların tuğla ile daha iyi bir aderans sağladığı, taşlarla olan aderansının ise kısmen iyi durumda olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Yoros Kalesi, Kireç Harcı, Tuğla, Taş, Çekme Aderansı, Yarmada Çekme Aderansı

Adherence Properties of the Yoros Castle Mortars
Abstract: In this study, the adherences of the original mortars with the brick and stone materials that were used in the construction of the historical Yoros (Oros) Castle (XIII-XIVth centuries). For this purpose, 22 pieces of various original stone/mortar and brick/mortar samples that were broken down from the different places of the castle upon their disintegrations have been collected. These samples have been cut in the forms of prisms and cubes and their adherence strength have been determined through the applied pulling and splitting experiments. The obtained values have been compared with the obtained values of same tests on 16 different mortar samples and the mortars adherence characteristics with the stones and brick were researched. In accordance with the results obtained in the performed, it was determined that the mortars relatively protected their original situation have ensured better adherence with the bricks and that the adherences with the stones were partially in good condition outside the weak sections in the castle.
Key Words: Yoros Castle, Lime Mortar, Brick, Stone, Pulling Strength and Tensile Splitting Strength