Ankara Kilinin Kireç ve Jips İle İyileştirilmesi
Özgür KÜÇÜKALİ, DSİ, Teknik Araştırma ve, Kalite Kontrol Daire Başkanlığı
Koray ULAMIŞ, Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü
Recep KILIÇ, Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü
Özet: Killi zeminlerin plastiklik özelliği nedeniyle kara ve demiryollarında, temel veya dolgu malzemesi olarak kullanılması şişme, oturma ve dayanım problemlerine neden olabilmektedir. Ankara batısında Üst Pliyosen yaşlı yüksek plastisiteli killer yol ve yapı temellerinde uygulanan gerilmeye bağlı olarak şişme, oturma, taşıma gücü ve duraylılık problemlerine neden olabilmektedir. Problemlerin azaltılması amacı ile bu çalışmada Batıkent yerleşim alanındaki yüksek plastisiteli killerin şişme yüzdesi, şişme basıncı ve tek eksenli basınç dayanımına ağırlıkça %3, %6, %9, %12 ve %15 oranlardaki kireç, jips ve kireç+jips karışımlarının etkisi incelenmiş ve iyileştirmede en uygun karışım oranının belirlenmesi amaçlanmıştır. Yüksek plastisiteli kilin optimum su içeriği ve maksimum kuru birim ağırlığı modifiye proktor testi ile belirlenmiş, yukarıda belirtilen oranlardaki katkılar ile yeniden sıkıştırılarak; karışımların 7, 28 ve 90 gündeki şişme yüzdesi, şişme basıncı ve basınç dayanımına etkisi incelenmiştir. Jips katkısı ile iyileştirme daha düşük seviyede elde edilmiştir. Kilin iyileştirilmesinde en uygun karışım, kirecin %6 oranında katılması ile elde edilmiş, bu karışımda 90 gündeki şişme yüzdesi %99.55, şişme basıncı %98.98 azalmış ve tek eksenli basınç dayanımı %191.87 artmıştır. Karayolu, demiryolu ve uygulanan gerilmelere bağlı olarak yapı temellerinde bu oranlarda yapılacak iyileştirme ile oturma, şişme ve taşıma gücü problemleri azaltılabilecektir.
Anahtar Kelimeler: Üst Pliyosen kili, kireç, jips, şişme yüzdesi, şişme basıncı
Makalenin tamamına Yapı Dünyası Dergisi 2015 Sayı: 230-231-232 den ulaşabilirsiniz.
