Yıldızlararası Uzaydan Gelen Ziyaretçiler

İlhan VARDAR

Başlığa bakarak bu ziyaretçilerin uzaylılar olacağını düşünmeyin.

Hoş bunu iddia eden sahte bilimciler de var. Hatta bu yıldızlararası nesneler bilimsel olarak tanımlandıkları halde, uzaylı oldukları iddiaları sansasyonel basında da yer bulmaktadır.

Oumuamua

Oumuamua olarak bilinen yıldızlararası nesnenin 3D çizimi. Güneş sistemimizden geçen nesnenin yaklaşık 230×35 m boyutlarında olduğu tahmin ediliyor

Güneş sistemimizde keşfedilen ilk yıldızlararası nesne; “oh-MOO-ah-MOO-ah” olarak telaffuz edilen Oumuamua, ilk olarak Hawaii Haleakala Gözlemevi’nde Pan-STARRS teleskopu kullanılarak 19 Ekim 2017’de keşfedildi. Adı, Hawaii dilinde “uzaktan gelen, önce gelen bir elçi” anlamına gelir.

Önce asteroit olarak düşünüldü. Fakat yapılan yoğun incelemeler sonucunda, Marco Micheli (Avrupa Uzay Ajansı) liderliğindeki ekip “Bunun küçük, garip bir kuyruklu yıldız olduğunu düşünüyoruz” dedi. Yine de takım üyesi Olivier Hainaut (Avrupa Güney Gözlemevi, Almanya) “Bu gizemli yıldızlararası göçebenin gerçek doğası bir sır olarak kalabilir” şeklinde açıklamada bulundu.

İlk keşfedildiğinde Dünya’dan 30 milyon km uzaklıkta olan bu nesnenin yörüngesi hiperbolik; yani Güneş sistemine yerçekimiyle bağlı değil, Güneş sistemimiz dışından geliyor, Güneş ve gezegenlerin yerçekiminin etkisiyle hareketi değişse de sonunda bir daha dönmemek üzere Güneş sistemini terk edecek.

“Oumuamua, Mayıs 2018 başında Jüpiter yörünge mesafesini geçti ve Satürn’ün yörüngesini Ocak 2019’da geçecek. Ağustos 2020’de Uranüs’ün yörüngesin geçerek, Haziran 2024’ün sonlarında Neptün’ün yörüngesine karşılık gelen bir mesafeye ulaşacak. 2025’in sonunda Oumuamua; Kuiper Kuşağı’nı geçerek, Kasım 2038’de Güneş Sistemi’ni terk ederek yıldızlararası yolculuğuna devam edecek.” – Kaynak: ESA

2I/Borisov | Yıldızlararası Kuyruklu Yıldız

Kırım’lı amatör gökbilimci Gennady Borisov, kuyruklu yıldız 2I/Borisov’u (“I” yıldızlararası (Interstellar), 2 ise yıldızlararası ortamdan güneş sistemimize gelen 2. nesne olduğu anlamına geliyor) 30 Ağustos 2019’da keşfetti ve pozisyon ölçümlerini Cambridge, Massachusetts’teki Uluslararası Astronomi Birliği’nin Küçük Gezegen Merkezi’ne bildirdi. Küçük Gezegen Merkezi ile birlikte çalışan Jet İtici Laboratuarındaki Yeryüzüne Yakın Nesne Araştırmaları Merkezi, kökeni bilinmeyen Samanyolu galaksimizin başka bir yerinden geldiğini gösteren kuyruklu yıldız için bir yörünge hesapladı.

Şimdiye kadar, kataloglanan tüm kuyruklu yıldızlar, Güneş Sistemimizin çevresinde Kuiper Kuşağı olarak adlandırılan buzlu enkaz halkasından veya Oort bulutumuzdan, (en dış bölgelerimizde olduğu düşünülen buzlu nesnelerin kalıntılarından) geldi.

Nisan 2020’de 30. Yılını kutlayacak olan NASA/ESA Hubble Uzay Teleskobu, kuyruklu yıldızı Ekim 2019’da Dünya’ya yaklaşık 420 milyon kilometre mesafede gözlemledi. Saatte 175.000 kilometrenin üzerinde nefes kesici bir hızla hareket eden Borisov, şimdiye kadar görülen en hızlı kuyruklu yıldızdır.

Soldaki görüntü 16 Kasım 2019’da Borisov’u sarmal gökada (2MASX J10500165-0152029) ile birlikte gösteriyor. Gökadanın parlak çekirdeği görüntüde lekeli çünkü Hubble kuyruklu yıldıza odaklanmıştı. Borisov bu fotoğrafta Dünya’dan yaklaşık 326 milyon kilometre uzaktadır. Sağdaki resim 9 Aralık 2019’da asteroit kuşağının iç kenarına yakın ve Dünya’dan 290 milyon kilometre uzaklıktaki Borisov’un görüntüsü. Parlak orta kısım, yüzeyden çıkan tozdan oluşan bir komadır. Kuyruklu yıldız Dünya’ya en yakın yaklaşımını Aralık ayı sonunda 290 milyon kilometrelik bir mesafeden geçerek yapmıştır.

Los Angeles Üniversitesi’nde bir gezegen bilimi ve astronomi profesörü olan David Jewitt, bu ilk yıldızlararası kuyruklu yıldızın en iyi ve en keskin görüntüleri üzerine; “Şaşırtıcı bir şekilde, Hubble görüntülerimiz çekirdeğinin daha önceki araştırmaların önerebileceğinden 15 kat daha küçük olduğunu göstermiştir. Yarıçapı yarım kilometreden daha küçüktür. Bu önemlidir, çünkü büyüklüğü bilmek, Güneş Sistemi’ndeki ve Samanyolu’ndaki bu tür nesnelerin toplam sayısını ve kütlesini belirlememize yardımcı olur. Borisov bilinen ilk yıldızlararası kuyruklu yıldız ve bu tür nesnelerin ne kadar olduğunu bilmek istiyoruz” diyor.

Ayrıca Borisov uzak bir yıldız sisteminden kopup geldiği için sistemin kimyasal bileşimi ve yapısı hakkında değerli ipuçları vermektedir.

2I/Borisov, Güneş Sistemimize kısa bir ziyaret yapan yıldızlararası nesnelerin bir dizi keşfinin başlangıcını temsil edebilir. Burada herhangi bir zamanda böyle binlerce yıldızlararası nesne olabilir ancak çoğu günümüz teleskoplarında tespit edilemeyecek kadar zayıftır.

2I/Borisov önümüzdeki birkaç ay boyunca güney gökyüzünde görünecek olup, 2020’nin ortalarında, yıldızlararası uzaya geri dönecektir.

Açıklamalar: Kuyruklu Yıldız: Kuyrukluyıldızlar, gezegen sistemlerinin dış kısımlarında gezegenler oluştuğunda geride bırakılan parçalanmış buzlu cisimlerdir.