İMSAD Ağustos 2022 Sektör Raporuna Göre İnşaatta Yavaşlama Dönemi Başladı
İnşaatta haziran ve temmuz aylarında sınırlı artışlar gösteren yeni iş siparişleri, ağustosta bir önceki aya göre 0,1 puan azaldı. Alınan siparişler, yılın başlangıç seviyesinin üzerinde bulunmakla birlikte yüksek mevsimselliğe rağmen yeni alınan işlerde gerileme erken başladı.
İnşaat sektöründe mevsimsellik ile artış eğilimine giren mevcut işler seviyesinde beş ay aralıksız süren büyüme trendi, ağustosta bir önceki aya göre 1,7 puanlık kayıpla sona erdi.
Bu dönemde mevsimsellik hemen hemen tüm bölgelerde olumlu etkisini göstermekle beraber tamamlanan işler yerine başlayan yeni inşaatlar, ağustos ayındaki düşüşü engellemek için yeterli olmadı.
Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) tarafından hazırlanan Ağustos 2022 Sektör Raporu, inşaat işlerinde erken yavaşlama sinyali verdi. Söz konusu erken gerileme, yeni inşaat başlangıçları için olumsuz işaret olarak değerlendirilirken, yılın geri kalanında alınacak yeni iş siparişlerine bağlı olarak, inşaat işlerinde sonbahardan itibaren erken bir yavaşlama olasılığını da arttırıyor.
Sektör Küçülme Eğiliminde
Diğer iktisadi faaliyetlerdeki büyümeye karşın inşaat sektörü ikinci çeyrekte de küçülerek geçen yılın aynı dönemine göre daraldı. İMSAD raporuna göre; inşaat sektörü yılın ikinci çeyreğinde %10,9 daraldı ve inşaat sektörü ile ekonomik büyüme arasındaki ayrışmanın arttı. Yılın ilk çeyreğinde %7,2 olan daralma, %7,7 olarak güncellendi. Böylece inşaat sektöründe 2021 yılının üçüncü çeyreğinden başlayarak son dört çeyreğinde küçülme kaydedildi.
2020 yılından itibaren inşaat ve konut sektörüne verilen desteklere rağmen sektörde kalıcı bir büyüme süreci oluşmadı. İnşaat Sektörü Güven Endeksi’nde ise sınırlı ve kademeli yükseliş, ağustosta yerini düşüşe bırakarak 0,5 puan geriledi.
Mevsimsellik, mevcut işlerin seyri ve alınan yeni siparişlerin miktarı gibi sektörün iç dinamiklerinin yanı sıra farklı birçok unsurdan etkilenen endeksi, bu dönemde finansmana erişimdeki zorluklar da sınırlamaya başladı.
Üretim İvmeyi Kaybetti
İnşaat malzemeleri sanayi üretimi 2022 yılı ilk çeyrekte %4,4 arttı. İkinci çeyreğin ilk ayı olan nisanda %2,8, mayıs ayında ise %3,5 büyüme kaydeden inşaat malzemeleri sanayi üretimi, haziranda değişim göstermeyerek ivmesini kaybetti.
Böylece yılın ilk altı aylık döneminde üretim artışı geçen yılın ilk altı ayına göre %2,9 büyüdü. İnşaat malzemelerine yönelik iç talep haziran ayında zayıflarken dış talepte de yavaşlama belirginleşmeye başladı.
Erken gerileme, yeni inşaat başlangıçları için olumsuz işaret olarak değerlendirilirken, yılın geri kalanında alınacak yeni iş siparişlerine bağlı olarak, inşaat işlerinde sonbahardan itibaren erken bir yavaşlama olasılığını artırıyor.
Yılın ikinci çeyrek döneminde alınan yapı ruhsatlarında da gerileme sürdü. Mevcut ekonomik koşullar altında yeni inşaat işleri iştahı zayıf kalırken, alınan yapı ruhsatları alan olarak geçen yılın aynı dönemlerine göre %7,8’lik kayıpla 29,33 milyon metrekareye düştü. Bu dönemde alınan yapı ruhsatlarında daire sayısı %15,3 azalarak 133 bin 424 adet olarak gerçekleşti. Konut ruhsatlarında ise yüksek oranda gerileme kaydedildi.
Alınan yapı izinleri yılın ikinci çeyrek döneminde %20,1 artış kaydetti. Böylece iki çeyrek üst üste daralan yapı izinleri yeniden yükselişe geçerek ikinci çeyrekte 29,19 milyon metrekareye ulaştı.
Alınan yapı izinleri daire sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %22,5 artışla 148 bin 207 olarak gerçekleşti. Biten işlere bağlı olarak arzlar yükselirken yeni konut arzında ikinci çeyrekte hareketlenme yaşandı.
