10 Kasım Atatürk’ü Anma Günü
10 Kasım 1938 günü saat 09.05’te yaşamını yitiren, Türkiye’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk anısına her yıl tutulan ulusal yastır. 10 Kasım günü Atatürk’ün yurt genelinde anıldığı, ilke ve devrimlerinin anlatıldığı, radyo ve televizyonda konuşmalarının kendi sesinden yayımlandığı, Atatürk’le ilgili filmlerin gösterildiği, 10-16 Kasım tarihleri arasına gelen haftadır.
10 Kasım günleri saat 09.05’te çalan siren sesleriyle birlikte Türkiye genelinde 2 dakika süreyle Atatürk anısına saygı duruşuna geçilmektedir. Ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi binası önündeki bayraklar hariç, Türkiye’deki tüm resmi binalarda ve ülkenin dış temsilciliklerde bayraklar, yas göstergesi olarak yarıya indirilir. Anıtkabir’de bulunan bayraklar diğer günlerde hiçbir sebeple yarıya indirilmez. Bayrağın sürekli çekili bulunmadığı yerlerde, bayrak önce göndere çekilir, daha sonra da yarıya indirilir.
Anıtkabir’de Düzenlenen Tören
Başkent Ankara’daki törenler Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Meclis Başkanı, Meclis’te grubu bulunan siyasi partilerin genel başkanları, Genelkurmay Başkanı, Kuvvet Komutanları ve diğer devlet erkanın katılımıyla Anıtkabir’de gerçekleştirilir. Tören, Aslanlı Yol’da yürüyüşle başlar. Yürüyüşün ardından Cumhurbaşkanı, Atatürk’ün mozolesine çelenk koyar. Saat 09.05’te devlet erkanı iki dakikalık saygı duruşunda bulunur ve İstiklal Marşı okunur. Törenin ardından Anıtkabir Özel Defteri duygu ve düşünceler yazılır ve imzalanır.
Dolmabahçe Sarayı’ndaki Düzenlenen Tören
İstanbul’da, resmi ve askeri erkan ile sivil toplum örgütlerinin, öğrencilerin ve halkın katıldığı Atatürk’ü anma törenleri bazı yıllar Atatürk’ün vefat ettiği İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde bulunan Dolmabahçe Sarayı’nın 71 numaralı odasında düzenlenir. Dolmabahçe Sarayı’nda halkın katılımıyla Atatürk’ü anma töreni yapılır. Saat 09.05’te başlayan siren sesi eşliğindeki iki dakikalık saygı duruşunun ardından İstiklal Marşı okunur. Törenden sonra Dolmabahçe Sarayı ziyaretçilere açılır.
Okullarda Düzenlenen Törenler
Okullarda düzenlenen bayrak törenleri, bayrağı yarıya indirecek öğrenci ile gönderin sağında ve solunda bayrağa dönük olarak duran iki diğer öğrencinin, “hazır ol”da bayrağı selamlamasıyla başlar. Saat 09.05’te gelen siren veya boru sesi eşliğinde meşaleler yakılır ve katılımcılar iki dakikalık saygı duruşunda bulunur. 10 Kasım haricindeki saygı duruşlarında bu süre bir dakikadır. Saygı duruşunun ardından gönderde çekili duran bayrak, İstiklal Marşı eşliğinde ağır ağır yarıya indirilir. Marşın bitimi ve görevli öğretmenin “rahat” komutu ile bayrak töreni tamamlanır. Tören boyunca Atatürk Büstü’nün sağ ve sol yanında biri kız, diğeri erkek iki öğrenci tarafından saygı nöbeti tutulur. Yarıya indirilen bayrak, ders günün sonunda yeniden tören yapılması gerekiyorsa tekrar tepeye çekilmez. Yeni tören seyyar direkli bir bayrakla yapılır. Bayrak, gün batımında görevli kişi tarafından törensiz olarak göndere çekilir.
Mülki İdarelerin Düzenlediği Törenler
Pek çok il ve ilçede kaymakamlık ve valilik tarafından düzenlenen Atatürk’ü anma törenleri kapsamında, kamu görevlileri ve yerel halkın katılımıyla Atatürk anıtına çelenk bırakılır. Saat 09.05’te gelen siren sesiyle iki dakikalık saygı duruşunda bulunulur. Ardından İstiklal Marşı eşliğinde bayraklar yarıya indirilir. Törenden sonra sıklıkla bölgede bulunan okul veya kültür merkezi gibi yerlerde günün anlam ve önemine uygun konuşmalar yapılır ve Atatürk ile ilgili sergi açılışları, oratoryolar, şiir ve müzik dinletileri gibi etkinlikler düzenlenir
Diğer Resmi Törenler
Pek çok büyük devlet kurumu ve üniversite de kendi Atatürk’ü anma törenlerini düzenler. Kurumda çalışanların katıldığı bu törenlerde, Atatürk büstüne çelenk konulur; iki dakikalık saygı duruşunda bulunulur ve İstiklal Marşı eşliğinde bayraklar yarıya indirilir. Törenin ardından, günün anlam ve önemini vurgulayıcı konuşmalar ve sunumlar yapılır, sergi, dinleti gibi etkinlikler düzenlenir.
