Yapıların Depreme Karşı Yalıtımında Kullanılan Kurşun Çekirdekli Elastomer Mesnetlerin Tasarımı İçin Yazılım Geliştirilmesi

Gözde ALINPAK, İnş. Müh. / Doç. Dr. Abdurrahman ŞAHİN
Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü

Özet: Taban izolasyon sistemleri, depreme dayanıklı yapı tasarımında, sismik olarak aktif ülkelerde son çeyrek yüzyılda gittikçe artan trendlerden biridir. Bu çalışmada, taban izolasyon türlerinden biri olan kurşun çekirdekli kauçuk izolatörlerin ön boyutlandırılmasına yardımcı olacak bir yazılım programı geliştirilmiştir. Yazılım sayesinde tasarım depreminde yapının kullanıcı tarafından belirlenen periyodunu, amaçlanan sönüm oranıyla sağlayabilecek kurşun çekirdekli elastomer yalıtım birimleri tasarlanabilecektir. Bu çalışmanın ilk bölümünde taban yalıtım sistemleri hakkında bilgi verilmiştir ve yalıtım birimlerinin dizaynına hakim olan parametreler açıklanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise kurşun çekirdekli elastomer mesnet dizaynı için geliştirilen yazılım programı tanıtılmış ve örnek bir yapı için, geliştirilen program ile yalıtım birimleri boyutlandırılmıştır. Program tarafından boyutlandırılan mesnetin karakteristik özellikleri ve kuvvet yer değiştirme eğrisi kullanılarak, ETABS analiz programında taban yalıtımlı ve ankastre mesnetli olarak örnek yapının davranışı karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda, üretilen yazılım programı kullanılarak tasarlanan kurşun çekirdekli kauçuk izolatörlerin yapıda kullanıcı tarafından istenen davranışı sağladığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı, Taban İzolasyon Sistemleri, Kurşun Çekirdekli Elastomer Mesnetler, ETABS

Software Development For Design Of Lead-Plug Bearings Used For Isolating Buildings Against Earthquake
Abstract: Base isolation method is one of the trends which is on the increase for earthquake resistant design over last quarter century, especially in earthquake prone countries. In this study, a software program was developed to help preliminary sizing of lead-plug bearings -one type of elastomer base isolation system by virtue of developed software which gives to user the opportunity to input data actively, it is possible to design lead-plug bearings that will give user-defined natural period at targeted amount of damping. In the first phase of this study, main information and dominant parameters ruling design of elastomer isolation systems were given. In the second phase, the developed software program was introduced and by using the program, isolation units were designed for a sample building. The designed bearings were implemented in the building by means of ETABS structural analysis program and the response of base isolated and fixed base sample building under design earthquake was evaluated. At the end of the study, results reveal that the response of the structure which is isolated by designed lead-plug elastomer bearings by means of developed software program is consistent with the user-defined expected response of the structure.
Keywords: Earthquake Resistant Design, Base Isolation Systems, Lead-Plug Elastomer Bearings, ETABS

Makalenin tamamına Yapı Dünyası Dergisi 2017 Sayı: 250-251 den ulaşabilirsiniz.