Türkiye’nin Deprem Potansiyeli
Ülkemiz jeolojik yapısı sebebiyle büyük depremler üretebilecek faylara sahiptir. Bu nedenden dolayı fay ve fay hareketleri yerbilimcilerin ilgi odağı olmuştur. Yerbilimciler tarafından iyi bilinen faylar özellikle 1999 yılında ülkemizde meydana gelen 2 büyük depremle toplum tarafından da sorgulanır ve öğrenilir bir hale gelmiştir. Deprem potansiyeli olan diri fayların sismolojik ve paleosismolojik özellikleri incelenmektedir. Günümüzde de aktiviteleri izlenen bu fayların geçmişinin incelenmesi ve karakterlerinin ortaya çıkarılması paleosismoloji çalışmalarının ana konusunu oluşturmaktadır. Bunun yanında diri fay ve depremsellik etütleri kapsamında deprem potansiyeli taşıyan diri faylarının haritalanması, paleosismolojisi, deprem tehlike analizleri ile bölgenin neotektonik amaçlı haritalamaları da yapılmaktadır.
Ülkemiz dünyanın önemli deprem kuşaklarından biri olan Alp-Himalaya kuşağı üzerinde yer almaktadır. Ülkemizin, karmaşık jeolojik yapısı ve jeodinamik konumundan dolayı çok sayıda aktif fay bulunmaktadır. 1992 yılında Türkiye Diri Fay Haritası yayımlanarak yerli ve yabancı ilgili kuruluşlara dağıtıldı. Bu harita baz alınarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından uygulamada kullanılan yönetmeliklere esas olan Deprem Bölgeleme Haritası yenilenmiştir.
Son depreme ilişkin bilimsel araştırmalarda temel veri kaynağı olan bu haritaya göre ülkemizde çok sayıda aktif fay bulunmaktadır. Harita basıldıktan sonra, son 13 yılda meydana gelen büyük depremlerin tamamına yakını bu haritada gösterilen diri faylar üzerinde gerçekleşmiştir.
Türkiye Diri Fay Haritası’na göre ülkeyi boydan boya kat eden Kuzey Anadolu Fayı, Doğu Anadolu Fayı ile Doğu Anadolu, Marmara ve Ege bölgeleri ile ülkemizde deprem riski en yüksek olan alanlardır. Son depremi oluşturan Kuzey Anadolu Fayı (KAF) ülkemizin aktif tektonik çatısında çok önemli bir yere sahiptir. Bu fay üzerinde son yüzyılda 1939’da Erzincan’dan başlayan ve doğudan batıya doğru fay segmentleri (parçaları) boyunca düzenli bir seyir izleyen 7 büyük deprem olmuştur. 1999 İzmit Depremi Kuzey Anadolu Fayı’nın Doğu Marmara kesiminde gerçekleşmiştir. Konu ile ilgili tüm yerbilimciler bu düzenli deprem göçü nedeniyle Kuzey Anadolu Fayı üzerinde olabilecek ilk büyük depremin bu fayın Adapazarı-Yalova bölümünde gerçekleşeceği hususunda görüş birliği içerisindeydiler. Olan depremle yerbiliminin bu öngörüsü doğrulanmış ve Kuzey Anadolu Fayı’nın bu bölümünün hareketi afet nitelikli olmuştur.
