Mustafa Fehmi Kubilay (1906-1930)

Mustafa Fehmi Kubilay (1906, Adana – 23 Aralık 1930, İzmir), Türk öğretmen ve asteğmen. Kubilay Olayı olarak tanımlanan ve Menemen’de Mustafa Fehmi Kubilay, Bekçi Hasan ve Bekçi Şevki’nin 23 Aralık 1930’da cumhuriyet karşıtı bir grup tarafından öldürülmesiyle başlayan ve faillerin yargılanmasıyla devam eden, Ocak-Şubat 1931 aylarını kapsayan olaylar zincirinin simgesi olan Türk askeridir.

Mustafa Fehmi Kubilay’ın Hayatı
1906’da Kozan’da Giritli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Baba adı Hüseyin, anne adı Zeynep’tir. Mustafa Fehmi Kubilay 1930 yılında öğretmen olarak İzmir’in Menemen ilçesinde asteğmen rütbesiyle askerlik görevini yaparken 23 Aralık 1930’da Derviş Mehmet’in başında olduğu bir grup isyancı tarafından öldürüldü. Olay, cumhuriyet rejiminin 1925 yılındaki Şeyh Said İsyanı’ndan sonra tanık olduğu ikinci önemli irtica girişimi olup tarihe “Menemen Olayı” ve “Kubilay Olayı” olarak geçmiştir. Mustafa Kemal’in Silahlı Kuvvetlere mesajı, Genelkurmay Başkanının mesajı, TBMM’de soru önergesi ve Başbakan İsmet İnönü’nün konuşması, Bakanlar Kurulunun sıkıyönetim ilanı kararı, sıkıyönetim ilanının TBMM görüşmeleri, yargılamanın ilk günkü tutanakları, Savcılığın Esas Hakkındaki İddianamesi, Divan-ı Harp Kararnamesi, TBMM Adliye Encümeni Mazbatası ve TBMM Genel Kurul kararları arşivlerde tam metin olarak yer almaktadır.

Şehit Kubilay Anıtı
Menemen Olayı’nın izleri toplumsal bellekte yer etmiş ve Asteğmen Mustafa Fehmi Kubilay, “Devrim Şehidi” olarak simgeleşmiştir. Her sene 23 Aralık’ta Kubilay Olayı ile ilgili olarak çeşitli yayın organlarında konu ile ilgili makaleler yayımlanmakta, olay lanetlenmekte ve Mustafa Fehmi Kubilay için anma törenleri düzenlenmektedir.