RMR (Rock Mass Rating) Kaya Kütle Sınıflaması Metodunun Kullanım Alanları

Mete ERTUNGA, İnşaat Yüksek Mühendisi

1. Giriş
Zdzislaw T. Bieniawski tarafından 1973 yılında geliştirilen ve ilerleyen yıllarda revize edilerek güncellenen RMR (Rock Mass Rating) kaya kütlesi sınıflandırma metodu tünelcilik faaliyetleri dışında farklı alanlarda da kullanılmaktadır.

Bu çalışmada, RMR kaya kütlesi sınıflandırma metodunun tünelcilik dışındaki kullanım alanlarına da değinilerek, metodun kullanım alanları hakkında bir derleme yapılması amaçlanmıştır. Derlemenin amacı bir altyapı projesinde çalışan sorumlu kişilere, karşılaştıkları jeolojik koşullara uygun çözümler hakkında kendilerini en azından doğru yere kanalize edecek bazı araçlar sağlamaktır.

Bu derleme çalışmasında kaya kütlelerinin RMR kaya kütlesi sınıflandırma metoduna göre değerlendirilmelerine ve bu doğrultuda puanlanmalarına değinilmemiş ve çalışma uygulama alanları ile sınırlı tutulmuştur.

2. RMR Kaya Kütle Sınıflaması Hakkında
RMR kaya kütlesi sınıflama sistemi, ilk kez 1972–1973 yılları arasında Zdzislaw T. Bieniawski tarafından geliştirilmiştir. 1973’ten 1989’a kadar tüneller, büyük yeraltı açıklıkları, maden işletmeleri ile ilgili toplam 351 farklı uygulamadan derlenen veriler ve kazanılan deneyimler çerçevesinde sistem son şeklini almıştır.¹

Kullanım kolaylığından dolayı pek çok mühendis tarafından tercih edilen RMR kaya kütle sınıflaması, kaya mühendisliğinin pek çok alanında kullanılmaktadır. Gözlemsel çalışmalar ve analitik hesaplamalar yanında ampirik bir yaklaşım sağlamaktadır.

RMR kaya kütlesi puanının <40 olduğu kaya kütleleri için daha dar aralıklı kaya sınıflarının kullanımı ile daha sağlıklı destek türlerini belirlemek mümkün olabilir.¹

Makalenin tamamına Yapı Dünyası Dergisi 2014 Sayı: 222-223 den ulaşabilirsiniz.