Coğrafi Bilgi Sistemi ile Deprem Bölgelerinin İncelenmesi Kitabı

Bülent ÖZMEN / Murat NURLU / Hüseyin GÜLER

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, 1997, Ankara

Bilindiği üzere Türkiye’nin yeni deprem bölgeleri haritası 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yapılara Dair Kanununun 2. maddesi gereğince yeniden hazırlanmış ve Bakanlar Kurulu’nun 18 Nisan 1996 gün ve 96/8109 sayılı kararı ile yürürlüğe girmiştir.

Bu haritanın bundan önce hazırlanmış haritalardan en büyük farkı hazırlanış esaslarında olmuştur. Ülkemizin bundan önce hazırlanmış olan deprem haritalarında deprem tehlikesi deterministik yöntemlerle belirlenmiş olmasına rağmen, yeni harita, uluslararası alandaki gelişmelere paralel olarak, olasılık yöntemleri esas alınarak hazırlanmıştır. Başka bir ifade ile ülkemizde bu güne kadar hazırlanan haritalarda deprem tehlikesi hissedilen veya ümit edilen en büyük deprem şiddeti değerlerini, zamana bağlı olmadan vermiş olmalarına karşılık, yeni haritada deprem tehlikesi 50 yıl içerisinde %90 ihtimalle aşılamayacak deprem yer ivmesi olarak verilmektedir. Harita hazırlama yönteminde yapılan bu önemli değişiklik, doğal olarak deprem tehlike bölgelerinde de önemli değişmelere neden olmuştur. Ayrıca eski haritalarda yer alan tehlikesiz bölge kavramıda yanlış anlamalara yol açtığı için kaldırılmış ve deprem tehlikesi açısından ülkemiz beş bölgeye ayrılmıştır.

Bilindiği üzere tüm dünyada deprem tehlikesini belirleyen deprem haritaları ile bu bölgelerde yapılacak yapıların esaslarını belirleyen deprem yönetmelikleri birbirlerini tamamlayan ve biri olmadığı zaman diğerinin pratik anlamı olmayan belgelerdir. Deprem haritasına paralel olarak hazırlanan yeni deprem yönetmeliğinde ise 5. derecedeki deprem bölgelerinde yapılacak yapılarda depreme karşı özel emniyet alınmasına gerek görülmemiştir. Yoksa bu bölgeler depremlerin hiç olmadığı veya olmayacağı bölgeler değildir. Deprem bölgeleri haritasında yapılan bu önemli değişiklik sonrasında ülke genelindeki envanter bilgileri de değişmiştir.

İşte Deprem Araştırma Dairemiz’ce “Coğrafi Bilgi Sistemi” yazılımları kullanılarak hazırlanan bu çalışma ülkedeki deprem tehlikesini coğrafi bölge, il, ilçe, belediyeler v.b. gibi ölçeklerde gösteren ve tehlike altındaki değerleri ortaya koyan önemli bir çalışmadır.

Ülke, bölge, il veya ilçe ölçeğinde yatırım planlaması veya fiziksel planlamalar yapan kişi, kurum ve kuruluşlara deprem tehlikesi konusunda genel bilgiler veren bu çalışmanın çok yararlı olacağı düşüncesiyle, bu çalışmayı yapan veya katkıda bulunan arkadaşlarıma teşekkür ederim.

Oktay ERGÜNAY
Genel Müdür