Altyapı Projeleri İle Doğuş İnşaat Güncesi
Röportaj
– Doğuş İnşaat olarak; yurt içinde ve yurt dışında birçok projenin çalışmasını yürütüyorsunuz. Farklı disiplin uygulaması gerektiren bu çalışmaları nasıl yönetiyorsunuz?
– 1950 yılında kurulan Doğuş İnşaat’ın hedefleri, üst yönetim ekibimiz tarafından orta ve uzun vadeli olarak belirleniyor. Türkiye’nin kalkınmasına katkıda bulunan projeleri desteklemek amacındayız ve dünyadaki mega projelerde ülkemizi başarıyla temsil ediyoruz. Sahip olduğumuz bilgi birikimi, tecrübe ve yapım kalitemiz, işverene sunduğumuz en iyi çözümler ve çevreye olan saygımız, uluslararası alanda yapım projelerine davet edilmemize vesile oluyor. Her ülkeden nitelikli insanların çalışmak istediği bir dünya şirketi olarak yolumuza devam etmeyi hedefliyoruz.
– Doğuş İnşaat günümüze kadar kaç proje gerçekleştirdi?
– Doğuş İnşaat, kuruluşundan bugüne yurtiçinde ve yurt dışında 12 milyar doları aşan 170 altyapı ve üst yapı projesini başarıyla gerçekleştirdi. Gerçekleştirmiş olduğumuz projeler arasında; toplamda 3000 MW elektrik üretme kapasitesine sahip 20 baraj ve hidroelektrik santral, 1235 km yol-otoyol yapımı, 2.000.000 m² bina yapımı, 35 km köprü, viyadük ve geçit yapımı, 116 km’den fazla metro ve tünel, aynı zamanda limanlar, marinalar, sulama projeleri, kanalizasyon sistemleri, ofis binaları, alışveriş ve yaşam merkezleri, konut ve endüstriyel binaları sayabiliriz.
– Metro projeleri özellikle büyük şehirlerdeki ulaşım sorununa büyük ölçülerde çözüm getirdiğini biliyoruz. Bu bağlamda; İstanbul’un ulaşım çehresini değiştirecek Üsküdar-Ümraniye Çekmeköy Metrosu Projesi Doğuş İnşaat tarafından gerçekleştiriliyor. Projenizi genel hatlarıyla anlatabilir misiniz? Projeniz, şu an hangi aşamada?
– Üsküdar-Ümraniye-Çekmeköy Metro (ÜÜÇM) Projesi 17.5 km iki tüp tünel, 2.5 km depo bağlantı yolu, 16 istasyon ve metro araçlarının bakım onarım ve park tesislerini kapsayan 1 depo sahasından oluşmaktadır. Proje, tüm hattın inşaat ve elektromekanik işlerinin tamamından oluşmaktadır. Metro, tamamen otomatik ve sürücüsüz olarak işletilecektir. Gün itibariyle; Üsküdar-Ümraniye-Çekmeköy hattındaki 16 adet istasyonun tamamında inşaat işleri ve yeraltındaki tünel inşaatları devam etmektedir. Elektromekanik işler ile ilgili tasarım ve malzeme tedarik işleri, inşaat işlerinin tamamlandığı bölgelerde imalata başlamak üzere hazırlanmaktadır. Projenin, 2015 yılı sonunda işletmeye açılması planlanmaktadır.
– 2015 yılı sonunda işletmeye açılması planlanan Üsküdar-Ümraniye-Çekmeköy Metrosu Projesi’nde kaç kişi görev alıyor?
– ÜÜÇM Projesi’nin 2015 yıl sonunda işletmeye alınması planlanıyor. Şu an 130’u mühendis olmak üzere 2000 kişi çalışmaktadır. Elektromekanik işlerin montaja başlaması ile çalışan sayısı 3000 kişi civarına ulaşacaktır.
– Üsküdar-Ümraniye-Çekmeköy Projenizi gerçekleştirirken TBM (Tünel Delme Makinası) kullanıyorsunuz. Bu makinanın nasıl çalıştığından ve özelliklerinden bize biraz bahsedebilir misiniz?
– Tünel açma makinesini, (TBM-“Tunnel Boring Machine”) tünel inşaatında mevcut son teknoloji ürünü tünel kazısını, kaplamasını ve kaplama ile kazı arasındaki boşluğu aynı anda dolduran ve tünel imalatının tüm aşamalarını tek bir seferde tamamlayan, yer altında çalışan yaklaşık 100 m uzunluğunda bir üretim tesisi olarak düşünebilirsiniz. Tünelin içerisinde yer aldığı zemin cinsine, çalışma sahasının fiziksel şartlarına göre TBM’in değişik tipleri mevcuttur. Projemizin şartlarına uygun olarak; EPB (“Earth Pressure Balanced”) tipi TBM’ler seçilmiştir. TBM’lerin üretim kapasiteleri başta zemin şartları, tünel derinliği ve çapı olmak üzere, mevcut yapıların durumları gibi birden çok parametreye bağlıdır. Bu parametreler proje içerisinde dahi sürekli değişim gösterdiğinden üretim kapasiteleri günlük olarak bile çok farklı değerlere ulaşabilir. Genel bir yaklaşım olarak projemizde 1 TBM için ulaşabildiğimiz üretim kapasitesi günlük maksimum 30 m, ortalama olarak 10-12 m/gündür.
– Sofya Metrosu inşaatında 9.35 m çapında dev bir TBM, Otogar-Kirazlı-Başakşehir Raylı Sistemi’nde ise 4 adet TBM kullanmıştınız. Peki bu projenizde kaç TBM kullanıyorsunuz? Bir TBM’in maliyeti yaklaşık ne kadar?
– Projemizde şu an 3 adet TBM faal olarak çalışmakta, dördüncüsü ise montaj aşamasındadır. Bu TBM’in de önümüzdeki ay üretime başlaması planlanmaktadır. TBM’lerin fiyatları da üretim kapasiteleri gibi kazı çaplarına, tiplerine göre farklılık gösterir. Projemiz şartlarına uygun 6 m çapında bir TBM’in yaklaşık fiyatı 8 milyon Avro mertebesindedir. Elbette, bu sadece TBM’in kendi fiyatı olup çalışması için gerekli tüm ekipmanı kapsamamaktadır. TBM’in yaptığı kazıyı dışarı aktarabilmek, boşlukları doldurabilmek için kullanılan çimento-su karışımını ve ayrı bir tesiste üretilen beton kaplamaları TBM içerisine nakledebilmek, enerji ve su ihtiyacını karşılayabilmek için bir dizi daha ekipmana ihtiyaç vardır.
– Makine parkınızda, TBM dışında başka hangi iş makineleri bulunuyor?
– TBM’ler haricinde inşaat işlerinde kullanılan hemen hemen tüm makine ekipmanlarını kullanıyoruz. Beton santralleri, beton pompaları, trans-mikserler, kule, portal ve mobil vinçler, fore kazık makineleri, ekskavatörler, yükleyiciler, kamyonlar ve diğerleri… Bu projede, ana müteahhit olarak yalnızca bize ait olan kullandığımız makina ekipmanlarının bedeli 100 milyon Avro civarında.
– Metro inşaatı sırasında ne gibi zorluklarla karşılaşıyorsunuz? Bunlar ile ilgili aldığınız önlemler nelerdir?
– İşin gereği yapılarımızın (tüneller ve istasyonlar) tamamı yeraltında… Bunun doğal sonucu olarak işimiz 1.derecede tehlikeli işler sınıfında… İmalatlarımızı yaparken hem kendi çalışanlarımızın hem de 3.şahısların güvenliğini en üst seviyede korumamız gerekiyor. Kazı işlerinin emniyeti, her zaman önceliğimiz… Bu konuda en çok zorlandığımız konu ise mevcut yapıların durumu… İstanbul’da yapıların durumu ve kalitesi herkesçe malum… Mühendislik gereklerine uygun olarak inşa edilmemiş yapıların altından tünel inşa ediyor ya da hemen yanlarında 30-40 metre derinliğinde istasyon kazıları yapıyoruz. Tasarımlarımızı yaparken mevcut binalar mühendislik gereklerine göre yapılmış olsa inanın işimiz çok kolay olacak. Ancak ne yazık ki öyle değil. Yaptığımız her işte güvenlik katsayılarını mümkün olduğunca yüksek tutuyor ve tüm önlemleri alıyoruz. Bu uygulama bizim maliyetlerimizi artırıyor ancak projemizin kimseye zarar vermeden tamamlanmasını sağlıyor.
– Ülkemizde, son 10 yılda alt yapı alanında bir çok projeye imza atıldı. Doğuş İnşaat’ın raylı sistemler alanında üstlendiği projelerden bahsedebilir misiniz?
– Doğuş İnşaat olarak; özellikle son 10 yıldaki hedefimizi toplu taşımanın temel taşlarından olan metrolara yönelttik. Yurtiçinde, İstanbul’un ilk metro projesinden başlayarak dört farklı metro projesinde yer aldık: Taksim-Şişli metro hattı, Kadıköy-Kartal Raylı Toplu Taşıma Sistemi’nin bir kısmı ve 2013 yazında tamamladığımız Otogar-Kirazlı-Başakşehir-Olimpiyat Köyü Metrosu… Taksim-Şişli metro hattının yalnızca inşaat işlerini gerçekleştirdik. Kadıköy-Kartal raylı toplu taşıma sistemi ise Doğuş ile beraber 4 inşaat firmasının ortaklığı ile kurulan Anadoluray Ortak Girişimi tarafından gerçekleştirildi. Kozyatağı’ndan Kadıköy’e uzanan çift tünel sisteminin uzunluğu 2 x 8,9 km olup 7 istasyonda Yeni Avusturya Tünel Açma Metodu (NATM), ana tünel bölümlerinde ise 2 adet Tünel Delme Makinası (TBM) kullanıldı. Otogar-Kirazlı-Başakşehir-Olimpiyat Köyü Metrosu, toplamda 16 istasyondan oluşuyor ve tek hat uzunluğu 47.4 km olan çift-tünel sistemine sahip… İstanbul demiryolu zincirinin önemli bir bölümünü oluşturan bu toplu taşıma hattının 25,9 km’lik kesimini, dairesel en kesiti 6,50 m olan 4 adet TBM ile gerçekleştirdik. Şimdi ise malumunuz İstanbul Anadolu Yakası’nın en büyük metro projesi olan Üsküdar-Ümraniye-Çekmeköy Metrosu inşaatı ve elektromekanik işlerini gerçekleştiriyoruz. Yurtdışında ise; 2008 yılında yapımına başladığımız ve Eylül 2012’de tamamladığımız 11,6 km hat uzunluğuna sahip ve 11 istasyonlu Bulgaristan’ın en büyük altyapı projesi sayılan Sofya Metrosu Genişletme Projesi bulunuyor. Yeni hattın yapımı ve elektromekanik işlerin yanı sıra Sofya’nın en prestijli 4 metro istasyonunun inşası da yine tarafımızca gerçekleştirildi. Yeni 11,6 km’lik hat, başkentin merkezinden geçtiği için özel olarak imal ettirdiğimiz kazı çapı 9,36 m olan dev bir Tünel Delme Makinası (TBM) kullanıldı. Bu sayede, Roma ve Osmanlı döneminden kalan antik eserlerin de muhafazası sağlandı. Ayrıca proje dahilinde yapımını gerçekleştirdiğimiz “Aslanlı Köprü” ve “Serdika II” istasyonları da 2012 yılında “Building of the Year” Ödülü’ne layık görüldü.
– Doğuş İnşaat’ın İstanbul’da devam eden projelerinden bahsedebilir misiniz?
– Üsküdar-Ümraniye-Çekmeköy Metrosu inşaatı dışında şu anda İstanbul’da yürüttüğümüz bir üstyapı projemiz bulunuyor: Doğuş Oto Kartal Satış ve Servis Tesisleri’nin inşası. 28.000 m²’lik inşaat alanına sahip olan bu projenin Ocak 2016’da tamamlanmasını öngörüyoruz. Öte yandan; Türkiye’nin birçok yerinde baraj, yol, köprü, tünel, sulama kanalları, arıtma tesisleri, liman ve benzer altyapı ve üstyapı projelerimiz bulunuyor. Artvin Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Kahramanmaraş’ta Kılavuzlu Sulaması Ana Kanalı, Konya’da Mavi Tünel İçme Suyu Arıtma Tesisleri, İzmir Aliağa’da Petkim Konteyner Limanı Kazıklı Rıhtım ve dolfen ile palplanş duvar inşaatı işleri, Kocaeli’de Doğuş Teknoloji Binası, Ankara-Sivas Demiryolu Viyadükleri, Kömürhan Köprüsü Bağlantı Tüneli ve Yolu, Tokat-Niksar Yolu, Konya-Akşehir-Afyon yolu, Artvin-Erzurum Devlet Yolları bunlardan yalnızca birkaçı…
– Gelecek dönem hedefleriniz nelerdir?
– Bu yıl, mevcut hedef ülkelerimiz dışında yeni pazarlara girmek hedeflerimizdendi. Nitekim bir çok uzak coğrafyadaki ülkeye teklifler verdik. İnşaatına 2013 yılı içerisinde başladığımız Kazakistan Doğu-Batı Yolları Projesi, 2014 yılı başında ise imzaladığımız Katar’da Al Rayyan Yolu Yapımı ve İyileştirmesi projeleri devam eden iki önemli projemiz… Önümüzdeki dönemde özellikle katma değeri yüksek olan yeraltı projeleri ile ilgileniyoruz. Hafif ve ağır raylı sistemler odağımız… Ayrıca çevre projeleri ile de daha fazla ilgilenmeye başladık. Arıtma tesisleri yakın gelecekte takip edeceğimiz projeler arasında… Barajların her zaman bizim için ayrı bir önemi ve önceliği bulunuyor.
