Kullanılmış Araba Lastiği İle Ard Germe Uygulayarak Yığma Duvarların Düzlem Dışı Dayanımın İyileştirilmesi^*

* Kocaeli 2005 Deprem Sempozyumunda sunulan bildiriden uyarlanmıştır.

Ahmet TÜRER, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü
Mustafa GÖLALMIŞ, İnşaat Y. Mühendisi, Yapı Teknik Mühendislik Müşavirlik Ltd. Şti.

Özet: 2000 yılına ait Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine göre, Türkiye konut stokunun %51’i yığma binalardan oluşmaktadır ve belediyesi bulunmayan yerler (örneğin köyler) kapsam dışındadır. Yığma binalar genellikle, briket, tuğla, kerpiç ve taş gibi malzemeler kullanılarak  inşa edilmektedir. Bu evlerde çoğunlukla gelir düzeyleri ve eğitim seviyeleri düşük aileler oturmaktadır. Kışları evlerinin içi sıcak, yazları da serin olması ve su geçirimsizliği amacıyla, bu evlerin çatıları çoğunlukla kalın ve ağır toprak dam ile kapatılmaktadır. Yüksek kütleli çatılar ataletleri sebebiyle deprem sırasında duvarlara yüksek yanal yükler uygulamakta ve yapının ani bir biçimde yıkılmasına neden olmaktadır. Hali hazırda bulunan güçlendirme teknikleri çoğunlukla karmaşık ve maliyetinin dar gelirli ev sakinleri tarafından karşılanması güçtür. Bu çalışmanın amacı, kullanılmış araba lastiği ile ard-germe uygulayarak, uygulanabilirliği kolay ve maliyeti düşük, yığma ev duvarları için alternatif bir güçlendirme tekniği geliştirmektir. Yığma duvarların düzlem dışı dayanımını arttırmak için tuğla ve briketten örülmüş yaklaşık 1 m eninde 2,6 m yüksekliğinde şerit duvarlar üzerinde düzlem dışı yükleme deneyleri yapılmıştır. Basit mesnetli, orta 1/3 uzunluk mesafesinde sabit momente sahip, deney düzeneği ile güçlendirmeden ve güçlendirdikten sonra yapılan deneylerde, düzlem dışı yük dayanımında tuğla duvarda yaklaşık 8,5 kat, briket duvarda ise yaklaşık 4 kat artış gözlenmiştir. Bunun yanında, duvarların süneklik ve enerji sönümleme kapasitelerinde  de büyük artış gözlemlenmiştir.

Makalenin tamamına Yapı Dünyası Dergisi …. Sayı: … den ulaşabilirsiniz.