Vakıf Üniversitelerinin İhale İşlemleri ve Hak Arama Yolları

Av. Atilla İNAN

Giriş
Vakıf Üniversiteleri Kamu İhale Kanununa tabi değildir. Çünkü Kamu İhale Kanunu kapsamına girmemektedir. (Kamu İhale Kanunu, Madde 2)

Vakıf Üniversitelerinin ihale ve ihale ile ilgili işlemleri, Vakıf Yüksek Öğretim Kurumları ihale yönetmeliğine göre yapılır. Söz konusu yönetmelik mal ve hizmet alımları yanında satış ve kiralama işlemlerini de kapsar.

Yani, söz konusu Yönetmelik, Kamu İhale Kanunu, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve Devlet İhale Kanununu bir çatı altında toplamıştır.[1]

Yönetmeliğin 1.madde hükmünde “…Bu yönetmelik, vakıf yükseköğretim kurumlarının mal ve hizmet alım-satım ile yapım, taşınmaz alım-satım, kiralama, kiraya verme, trampa, sınırlı ayni hak tesisi gibi işlemlerin ihalelerinde uygulanacak usul ve esasları belirtmek amacıyla hazırlanmıştır…” denilmiştir.

Söz konusu ihale yönetmeliği dayanağını 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 7.maddesinden almıştır. Değinilen Yönetmelik Devlet İhale Kanunundan farklı olarak alım-satım, ihale uygulaması, kiralama ve trampa işlemlerini de kapsamaktadır.

Söz konusu Yönetmelik esas itibariyle Kamu İhale Kanununa göre hazırlanmıştır.

Bununla beraber, Kamu İhale hukukuna göre istekliler için hak arama yolları olup, vakıf üniversiteleri için Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet yolu kapalıdır. Ancak, hiçbir idari işlemin yargı denetimi kapsamı dışında kalamayacağı hakkındaki Anayasa hükmü karşısında idari yargı denetimi alanı içindedir.

1- Vakıf Üniversitelerinde İdari Başvuru
Kamu İhale Kanununa göre ihale kararlarına itiraz edecek olan istekliler önce idareye, sonra Kamu İhale Kurumuna, oradan da sonuç alamazsa İdare Mahkemesine dava açabilmektedirler.

Vakıf üniversitelerinde ise yukarıda değindiğimiz hak arama yollarından Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet başvurusu yolu kapalıdır. Çünkü vakıf üniversiteleri Kamu Personel Kanunu kapsamında değildirler.

Ancak, Vakfın ihaleye ilişkin kararının idari yargıya mı, adalet yargısına mı tabi olacağı tartışmalıdır. Kanımızca, vakıf üniversitesi ihale kararlarının idari karar ve işlem olduğu düşünülmektedir.

Bir başka deyişle, ihale ile ilgili şikayetler hakkında, idareye itiraz edip, bununla tatmin olmayan istekli Kamu İhale Kurumuna gidemeyince, hiçbir idari karar yargı denetimi dışında bırakılamayacağı için idare mahkemelerine başvurulabilir.

Uygulamada Kamu İhale Kurumuna başvurular yapıldığı görülmektedir. Boş yere Kamu İhale Kurumuna başvuru bedeli ödenmesine gerek yoktur.

Her ne kadar vakıf özel hukuk müessesesi olduğu için özel hukuk mahkemelerine başvurulacağı düşünülse de, üniversite olması nedeniyle kamu kurumu özelliği taşıdığı bir gerçektir.

Bu nedenle, Vakıf üniversiteleri kamu ağırlığı fazla olduğu için kararlarına karşı idare mahkemelerine başvurulabilir. Bu nedenle diğer özel hukuk işlemlerinden farklıdır. Kamu gücünü kullanmayan kişiler hakkında davaların hukuk mahkemelerinde açılması gerekmektedir.

Sonuç
Vakıf üniversitelerinde ihale uygulamalarında 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa dayanılarak çıkarılan bir yönetmelik uyarınca, Kamu İhale Kanunu uygulanmamakla beraber, buna benzer bir yol izlenmektedir.

Ancak, istekliler ihale kararlarına karşı sadece idareye itiraz hakkına sahip olup, Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet hakkına sahip değildirler. Çünkü, Kamu İhale Kanununa tabi olmayan işlemler için isteklilere Kamu İhale Kurumuna başvuru hakkı tanınmamıştır. Ancak, vakıf üniversitelerinin ihale kararları idari nitelik taşıdığı için doğrudan idari yargı alanına girmektedir.

Kaynaklar
[1] Atilla İnan, İhale Hukuku Ders Notları, 5. Baskı, Sf: 8.

©Yapı Dünyası Dergisi – Sayı: – da yayımlanmıştır.