TOI 700 Yıldızının Yaşanabilir Bölgesindeki İkinci Ötegezegen

İlhan VARDAR

Yeni keşfedilen Dünya boyutundaki gezegen TOI 700 e, bu çizimde yıldızının yaşanabilir bölgesi içinde yörüngede dönüyor. Dünya büyüklüğündeki kardeşi TOI 700 d, uzaktan görülebilir. Kaynak : NASA / JPL-Caltech / Robert Hurt

Yeni keşfedilen ötegezegen ve Dünya büyüklüğündeki kardeşi, yüzeylerinde sıvı suyun potansiyel olarak bulunabileceği yaşanabilir bölgededir.

NASA’nın Geçiş Yapan Ötegezegen Araştırma Uydusu’ndan (TESS) elde edilen verileri kullanan bilim adamları, yıldızının yaşanabilir bölgesi – bir gezegenin yüzeyinde sıvı suyun oluşabileceği mesafe aralığı. – içinde yörüngede dönen TOI 700 e adı verilen Dünya boyutunda bir ötegezegen keşfetti.  Keşfedilen ötegezegen %95 Dünya büyüklüğünde ve muhtemelen kayalıktır.

Gökbilimciler daha önce bu sistemde TOI 700 b, c ve d olarak adlandırılan üç ötegezegen keşfetti. Gezegen d de yaşanabilir yörüngede döner. Ancak bilim adamlarının TOI 700 e’yi keşfetmek için bir yıllık TESS gözlemlerine ihtiyaçları vardı.

“Bu, bildiğimiz çoklu, küçük, yaşanabilir bölgeli gezegenlere sahip sadece birkaç sistemden biri,” diyor NASA’nın Güney Kaliforniya’daki Jet Propulsion Laboratuvarı’nda doktora sonrası araştırmacı olan Emily Gilbert. “Bu, TOI 700 sistemini takip için heyecan verici bir olasılık haline getiriyor. TOI 700 e gezegeni TOI 700 d gezegeninden yaklaşık % 10 daha küçüktür, bu nedenle sistem ayrıca ek TESS gözlemlerinin daha küçük dünyalar bulmamıza nasıl yardımcı olduğunu da göstermektedir. “

TOI 700, güney takımyıldızı Dorado’da yaklaşık 100 ışık yılı uzaklıkta bulunan küçük, serin bir cüce yıldızdır. 2020’de Gilbert ve diğerleri, diğer iki dünyayla birlikte 37 günlük bir yörüngede bulunan Dünya boyutunda, yaşanabilir bölge gezegeni d’nin keşfini duyurdu.

En içteki gezegen olan TOI 700 b, Dünya’nın yaklaşık% 90’ı büyüklüğündedir ve her 10 günde bir yıldızın etrafında döner. TOI 700 c, Dünya’dan 2,5 kat daha büyüktür ve her 16 günde bir yörüngeyi tamamlar. Gezegenler muhtemelen gelgitsel olarak kilitlenmiştir, bu da yıldızının etrafında dönme süresi ile kendi etrafında dönme süresinin eşit olduğu anlamına gelir, böylece bir taraf her zaman yıldıza bakar, tıpkı Ay’ın bir tarafının her zaman Dünya’ya dönük olması gibi.

TESS, sektörler olarak adlandırılan gökyüzünün geniş alanlarını bir seferde yaklaşık 27 gün boyunca izler. Bu uzun gözlemler, uydunun, yıldızının önünden geçen bir gezegenin neden olduğu yıldız parlaklığındaki değişiklikleri bizim perspektifimizden izlemesine izin verir, bu da transit geçiş adı verilen bir olaydır.

“Yıldız biraz daha yakın veya ötegezegen biraz daha büyük olsaydı, TESS verilerinin ilk yılında TOI 700 e’yi tespit edebilirdik” diyor Maryland Üniversitesi, College Park’ta doktora adayı ve NASA’nın Greenbelt, Maryland’deki Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nde lisansüstü araştırmacı olan Ben Hord. “Ancak sinyal o kadar zayıftı ki, onu tanımlamak için ek bir yıllık gözlemlere ihtiyacımız vardı.” diyor.

Aynı zamanda gelgitsel olarak kilitlenmiş olabilen TOI 700 e’nin yıldızının yörüngesinde dönmesi 28 gün sürer.

Bilim insanları, iyimser yaşanabilir bölgeyi, bir gezegenin tarihinin bir noktasında sıvı yüzey suyunun bulunabileceği bir yıldızdan uzaklık aralığı olarak tanımlarlar. Bu alan, yaşanabilir bölgenin her iki tarafına da uzanır; bu, araştırmacıların gezegenin ömrünün çoğunda sıvı suyun var olabileceğini varsaydıkları aralıktır. TOI 700 d bu bölgede yörüngededir.

Bu bölgede Dünya boyutunda dünyalara sahip başka sistemler bulmak, gezegen bilimcilerin kendi güneş sistemimizin tarihi hakkında daha fazla bilgi edinmelerine yardımcı oluyor.

Gilbert, TOI 700 sisteminin uzay ve yer tabanlı gözlemevleri ile takip çalışmasının devam ettiğini ve bu nadir sistem hakkında daha fazla bilgi verebileceğini söylüyor.

Kaynak: NASA / JPL-Caltech / 2023-003