Pisa Kulesi
Pisa Kulesi, İtalya’nın kuzeyindeki Pisa şehrinde Piazza Dei Miracoli’de (İtalyanca Mucizeler Meydanı) yer alan ve 1063-1090 yıllarında yapılan şehir katedralinin çan kulesi, ana yapıdan ayrı olarak 1173-1272 yılları arasında yapıldı. İnşası 99 yıl sürdüğü için mimarı konusunda net bir bilgi bulunmamakla beraber Mimar Bonnano Pisano ve Diotisalvi tarafından yapıldığı tahmin edilmektedir.
Pisa Kulesi bitirildiği tarihten itibaren güneye doğru eğilmeye başlamıştır. Bunun sebebi temelin oturduğu zeminin çökme (oturma) yapmasıdır. Dikeyden 5,5 derece (yaklaşık 4,5 metre) eğilmesine neden olan temellerinin oturmasıyla kuleyi düzeltmek için kapsamlı çalışmalar yapıldı ve sonunda eğimi 4.0 derecenin altına düşürüldü. Ancak yapının ağırlık merkezinin izdüşümü kendi temel dairesinin içinde kaldığı için kule devrilmemektedir.
Yerden çan odasına giden 294 basamakla kulenin içini ikiz sarmal merdivenler sıralıdır (bir merdiven, kulenin eğimini telafi etmek için iki ek basamak içerir). Sonraki dört yüzyıl boyunca kulenin yedi çanı yerleştirildi; en büyüğü 3.600 kg’dan daha ağırdı. Ancak 20. yüzyılın başlarında, hareketlerinin potansiyel olarak kulenin eğimini kötüleştirebileceğine inanıldığı için daha ağır çanlar kaldırıldı.
Galileo’nun, bütün cisimlerin aynı hızla ve aynı fizik kanununa uyarak düştüklerini farklı ağırlıklardaki iki top güllesini bu kuleden aşağı bırakarak gözlemlediği iddia edilmiştir. Bilginin kaynağı Galileo’nun bir öğrencisi olmasına rağmen bu iddia geniş çevrelerce bir efsane olarak kabul edilir.
Temeller, çimento harcı enjeksiyonu ve çeşitli destek ve takviye türleri ile güçlendirildi, ancak 20. yüzyılın sonlarında yapı, yılda 1,2 mm oranında hala çöküyordu ve çökme tehlikesiyle karşı karşıyaydı. 1990’da kule kapatıldı ve mühendisler büyük bir düzeltme projesi üstlendi. Toprak, temellerin altından sifonlanarak eğim 44 cm azalarak 4,1 metre oldu; Mayıs 2001’de çalışmalar tamamlanmış ve yapı yeniden ziyarete açılmıştır. Kule, Mayıs 2008’de sensörler hareketin nihayet durduğunu ve toplam 48 cm iyileşme gösterdiğini gösterene kadar daha fazla kazı yapılmadan düzleşmeye devam etti. Mühendisler, kulenin en az 200 yıl boyunca sabit kalmasını bekliyorlar.
1987 yılında UNESCO Dünya Mirasları Listesi’ne alındı.
